W bydlęcym wagonie jechałem na śmierć

Kiedy wybuchła druga wojna światowa Henryk Maciekiwicz miał 19 lat. Młody chłopak wraz z rodzicami mieszkał w Krasnosielcu, jednej z mazowieckich wsi. W domu było ich 9 osób – 2 dorosłych i 7 dzieci. – Mam 3 siostry i 3 braci – mówi. – Ojciec był gospodarzem, mieliśmy niezły kawał ziemi i zwierzęta. Hodowaliśmy m.in. krowy – dodaje.

Ojciec pana Henryka postanowił zostać na wsi. – Powiedział – wbrew wszystkiemu muszę tu być i dopilnować gospodarstwa – wspomina.

Jednak pan Henryk za bardzo się bał Niemców i wraz z kolegą ze wsi spakowali się i uciekli. Za środek transportu wybrali sobie rowery. – Nie uciekliśmy daleko. Już po kilkunastu kilometrach dopadła nas wojna. Zaraz po tym jak przekroczyliśmy most w Pułtusku nadleciały samoloty i zrzuciły bomby. Z konstrukcji została kupa gruzu – wspomina.

Wieloletnia tułaczka

Chłopcy nie zawrócili. Jak wspomina pan Henryk – przestraszeni i ze łzami w oczach pedałowaliśmy ile sił w nogach. Po drodze mijali spalone wsie, martwych ludzi i ukrywali się w lasach przed wojskiem. W końcu dotarli na miejsce – do Sobotnik, małej wsi na terenie dzisiejszej Białorusi. – Mieszkał tam brat mojego kolegi. Postanowiliśmy zostać i ukrywać się – wspomina Mackiewicz.

Początkowo pan Henryk wraz ze swoim kolegą pracowali w gospodarstwie, potem jak wspomina – musieliśmy się rozdzielić, w konsekwencji czego zostałem kościelnym.

Wilki na tropie

– Tamtejszy ksiądz był dobrym człowiekiem. Przygarnął nie tylko mnie, ale pomagał wielu innym ludziom – wspomina.

Do codziennych obowiązków pana Henryka poza służeniem do mszy należało ukrywanie jedzenia w lesie. – Hodowaliśmy krowy, ale nie na podwórku, tylko na leśnych polanach. Sowieci wszystko zabierali. Musieliśmy ukrywać jedzenie, bo inaczej byśmy głodowali. Ukrywaliśmy też ludzi m.in. Żydów – wspomina. – To było bardzo ryzykowne, bo karą było więzienie lub śmierć – dodaje.

W końcu wszystko się wydało. – Wsypał nas mieszkaniec wsi, który liczył na profity – mówi.

Mackiewicza aresztowano i razem z innymi wysłano na Syberię. – Wiem, że stamtąd bym już nigdy nie wrócił, dlatego postanowiłem zaryzykować ucieczką – tłumaczy. – Udało się – dodaje.

Wszędzie ruiny

Po wojnie pan Henryk wrócił do Krasnosielca, był też w Warszawie. – Wszystko było zrujnowane. Nie ostał się kamień na kamieniu – wspomina. – Kiedy wróciłem do domu ojciec już nie żył, ale reszcie rodziny nic się nie stało – dodaje.

Zobacz: kresy.wm.pl

Lepszego życia pojechał szukać na ziemiach odzyskanych. W ten sposób trafił do Szczytna. – Wraz z żoną znaleźliśmy tu mieszkanie. Ja dostałem pracę. Początkowo w roszarni, potem w kaszarni i miejskim przedsiębiorstwie remontowo-budowlanym. W międzyczasie byłem też stolarzem. Ostatecznie trafiłem do wodociągów i stamtąd odszedłem na emeryturę – mówi. – Życie nigdy mnie nie oszczędzało, ale nie było znowu tak twarde. Moim priorytetem była praca, bo tylko ona pozwala godnie żyć. Wpoiłem tę filozofię także dwójce swoich dzieci – kwituje.

Paweł Salamucha
p.salamucha@gazetaolsztynska.pl